Tozsoranı necə seçməli?

Tozsoran seçərkən ən vacib xüsusiyyətlər və funksiyalar haqqında məlumat verəcəyik.
Satışda müxtəlif tipli və xüsusiyyətli tozsoranlar mövcuddur. Buna görə də seçim ilk baxışdan göründüyü qədər sadə deyil. Məqalədə sizə gündəlik həyatda bu əvəzedilməz cihazı seçərkən nələrə diqqət etməli olduğunuzu bildirəcəyik.
 

Tozsoranların növü

Standart növ tozsoranlar

Bu tozsoranlar ən çox yayılmış tozsoran növü olaraq bilinir. Onlar təkərlər üzərində horizontal korpusun gövdəsini (motor və toz bölməsi), həmçinin ona qoşulmuş təmizləyici aksessuarları təmsil edir: şlanq, sorucu boru, müxtəlif örtükləri təmizləmək üçün başlıqlar. Belə tozsoranlar elektrik enerjisi ilə qidalanır, lakin istisna modellər da var.

Portativ növ tozsoranlar

Portativ növ tozsoranlar müxtəlif səthlərin tez təmizlənməsi üçün əvəzolunmazdır. Onların arasında ən populyarları şaquli və avtomobil üçün olan tozsoranlardır. Onlar təkrar şarj edilə və ya elektrik şəbəkəsindən (12 V daxil olmaqla) işləyə bilər. Əsas üstünlükləri kiçik ölçülü və hərəkətli olmasıdır.

Vertikal növ tozsoranlar

Bu tip tozsoranlar ağırlıq mərkəzi aşağıya (motor seqmenti və toz toplayıcı) yönləndirilmiş şaquli monoblokdur. Bəzi modellərin dizaynı zərurət yarandıqda "qısaldılmış" versiya kimi istifadə etmək üçün (məsələn, yumşaq mebelləri təmizləmək üçün) motor seqmentini çubuqdan toz toplayıcı ilə ayırmağa imkan verir. Simsiz vertikal tozsoranlar kiçik mənzillər üçün nəzərdə tutulmuşdur. Akkumlyatorun tam doldurulmasından sonra işləmə müddəti 60 dəqiqəyə oal bilər.

Motoru yuxarı hissədə quraşdırılmış vertikal tozsoranlar
İstifadəçi motor blokunu toz toplayıcı ilə əlində tutur və ona sovurma borusu və lazımi fırça əlavəsi bərkidilir. Yəni burada ağırlıq mərkəzi yuxarı hissədədir, bu da tozsorandan əlçatmaz yerləri, məsələn, tavan künclərini və s. təmizləmək üçün də istifadə etməyə imkan verir. Bundan əlavə, toz toplayıcısı olan motor bloku da ayrıca portativ tozsoran kimi istifadə oluna bilər - sadəcə sovurma borusunu ayırmaq lazımdır. Belə tozsoranların dezavantajı akkumlyator gücünün zəif olmasıdır. Tozsoranı tam şarjla 30 dəqiqəyə kimi, maksimum gücdə isə 10 dəqiqəyə kimi işlətmək olur. 

Tozsoran – robotlar
Bu tip tozsoranlar kompakt, özüyeriyən tozsoranlardır. Bu müasir cihazlar mövcud mənzil şəraitində yaxşı hərəkət edə bilirlər. Onlar toz və kiçik atıqların toplanmasının, həmçinin heyvan tüklərinin təmizlənməsinin öhdəsindən layiqincə gəlir.Ən vacibi isə əl çatmayan yerlərdə , məsələn divanın, kreslonun, taxtın və s.-in altları, döşəməni təmizləyə bilirlər. Yeri gəlmişkən, robotların əksəriyyəti evdə heç kim olmadıqda belə daxil olunmuş cədvəl üzrə otaqları təmizləyə bilər və sonra müstəqil şəkildə yenidən şarj üçün dok stansiyasına qayıda bilər. Bəzi modellər hətta optimal vaxt və enerji istifadəsi üçün “otaq xəritəsi” yaradır.

Toz toplayıcı növü

Çıxarıla bilən və çox istifadəlik
Bu toz toplayıcı növü ən çox yayılmış növdür. Bu tip toz toplayıcının həcmi tozsoranın modelindən asılıdır. Məsələn, batareyalı tozsoran (şaquli, robotlar və avtomobil üçün olan) üçün adətən kiçik həcmli olur - 1 litrə qədər. Standart üfüqi məişət tozsoran modelləri böyük toz qabı tutumuna malikdir və adətən bu həcm  3-6 litr olur. Bu cür toz toplayıcılar siklon filtrasiya sistemi olan tozsoranlar üçün xarakterikdir. Zibilin havadan təmizləndiyi siklon kamerası  1-2 ədəd, hətta bəzi variantlarda onlarla sayda ola bilər. Adətən say nə qədər çox olarsa, hava da motor blokundan tozsoranın egzoz filtrinə bir o qədər təmiz keçir.

Toz torbası
Son vaxtlar toz torbası olan tozsoranlar daha az populyardır. Birincisi, ona görə ki, adətən bu torbalar birdəfəlik istifadə üçün olur, bu da istifadəçi üçün əlavə xərc deməkdir (lakin təkrar istifadə edilə bilən torba ilə birlikdə gələn tozsoranlar da var). Torba dolduqca, tozsoranın səmərəliliyi tədricən azalır – bunun səbəbi isə  havanın birbaşa torbadakı zibildən keçməsidir. Bir istifadəlik torbalarda toz ilə təmas məsələsi daha yaxşı həll olunur, torbanı sadəcə çıxarıb atmaqla. Çoxistifadəlik torbalarda isə torbanı tozdan təmizləyərkən istər-istəməz toz ilə təmas yaranır.

Sovurma gücü

Təmizləmə prosesində bu parametr sabit deyil. Hamısı toz torbasının və ya konteynerin doldurulma dərəcəsindən, təmizlənmənin hər bir xüsusi anında əsas burun və şlanqın vəziyyətindən və digər amillərdən asılıdır. Vertikal tipli simsiz və robot tozsoranlar adətən aşağı sovurma gücünə malikdir, bu tip cihazlarda sovurma gücü adətən 200 vata qədər olur. Bu, mənzili təmiz saxlamaq üçün kifayətdir. Eyni zamanda, şaquli simsiz elektrik süpürgələrinin modelləri daha az batareya istehlakına imkan verən güc açarı ilə təchiz edilmişdir.
Havanın təmizlənməsi

Ön mühərrik filtri

Tozsorandan keçən havanın otağa mümkün qədər təmiz qayıtması üçün tozsoranlarda xüsusi filtrlər quraşdırılır. Ön mühərrik filtri süngərdən və ya havanın keçməsinə imkan verən, lakin toz toplayıcıda qalmamış nisbətən böyük tozu saxlayan digər materiallardan hazırlana bilər. Belə bir filtrin olması motoru vaxtından əvvəl aşınmadan qoruyur. Nisbətən ucuz tozsoranlarda mikrofiltr çıxış yeri kimi istifadə edilə bilər. Köpük bazası, selüloz, preslənmiş mikrofiber və ya kir tutan, lakin havanın keçməsinə imkan verən digər materiallara malikdir. Mikrofiltrlər həmişə müəyyən vaxtdan sonra dəyişdirilməsini tələb edir (onlar bəzən yuyula da bilər).

Hava çıxışı filtri

Bu filtr çirkləndiricilərin ən kiçik hissəciklərini tutan yüksək keyfiyyətli hava təmizləyici filtrdir. Məişət tozsoranlarında çox vaxt HEPA filtrləri istifadə olunur. HEPA filtr sinifinin təyinatındakı rəqəm nə qədər yüksəkdirsə, onun təmin etdiyi havanın təmizlənməsi dərəcəsi bir o qədər yüksəkdir. Məsələn, HEPA H10 filtri bütün incə çirkləndiricilərin ən azı 85%-ni saxlayır, HEPA H14 filtrinin gücü isə 99,97%-dən 99,995%-ə qədərdir. Tozsoranların əksəriyyətində vaxtaşırı dəyişdirilməli olan HEPA filtri var. Tövsiyə olunan dəyişiklik intervalları haqqında məlumat həmişə modelin istifadəçi təlimatında qeyd olunur. Ancaq HEPA filtrinin yuyula bildiyi tozsoranlar da var və ehtiyatlı davranmaqla istehsalçılar onun tozsoranın bütün ömrü boyu istifadə oluna biləcəyini iddia edirlər.

Başlıqlar, əlavələr

Standart müasir tozsoranlarda müxtəlif səthlərdə işləmək üçün adətən xalça-döşəmə tipli əsas fırça  mövcud olur. Bu fırçalarda rejim tənzimləyici ayaqla idarə edilən olur. Tozsoran həmçinin yumşaq mebel, paltar, yarıqları təmizləmək üçün əlavə ucluqlarla da təmin edilir. Heyvan sahibləri üçün əsas və ya əlavə başlıq kimi turbo fırçalı tozsoranın olması çox arzu olunandır - bu, xalçadan və ya sərt döşəmədən tükləri tez və effektiv şəkildə götürməyə kömək edəcəkdir.

Yadda saxlamaq lazımdır ki, robot tozsoranın əsas başlığı nə qədər geniş olarsa, bir hərəkətdə o qədər də çox ərazini təmizləyə bilər. Xüsusi uzadılmış "vertolyot" yan ucluqları divarlar boyunca döşəmənin daha səmərəli təmizlənməsini təmin edəcək, plintus və künclərdən tozları daha yaxşı yığacaq.